«شىنجاڭ ئەدەبىيات ـ سەنىتى» ژۇرنلى 1951 ـ يىلى 4 ـ 5 سان ژورنالنىڭ ئەلكىتاپ PDF نۇسخۇسىى. تۆۋەندىكى مۇقىم تور ئادرېسىدىن چۈشۈرۋالالايسىز:

www.azizisa.org/e_kitap/XJ_Edebiyat_Senet1951_4_5.pdf

ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

شېئ‍ىرنى باتۇرخان ئوقۇدى
Men_mangghan_bu_kocha.mp3

شېئ‍ىرنى مېھرىگۈل ئوقۇدى
Men_mangghan_bu_kochida2019.mp3

مەن ماڭغان بۇ كوچىدا
ھەر كۈنى ھىجران ناخشىسى ئېيتىلىۋەرمەيدۇ
ھايات ئۈمىدى بىخلىغان
يالىڭاچ دەرەخلەر كۆكەرگەن
باھارنىڭ ئەلچىسى لالە – رەيھان
قىز يۈزىدەك ئېچىلغان.

مەن ماڭغان بۇ كوچىدا
ھەر كۈنى ھىجران ناخشىسى ئېيتىلىۋەرمەيدۇ
سەھەرنىڭ بۇلبۇللىرى
گۈل بەرگىنىڭ ۋاپادار ئاشىقلىرى
ئادەملەرمۇ ئېيتىپ تۈگىتەلمىگەن –
مۇھەببەت مېلودىيەسىگە
مۇڭ قوشۇپ غەزەل توۋلىغان….

ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

شېئىرنى بىۋاستە ئاڭلاش: Baharni_seghnish.mp3

يەنە شۇ تونۇش سەھەر، تونۇش بۇ باغچا،
ئوخشاش مۇڭدا غەزەلچى قۇشنىڭ سايرىشى.
قاغا قاقىلدىشىمۇ تۆنۈگۈنگە ئوخشاش،
قايتمىغان مۇدھىش سوغۇق بىزدىن تېخى!

كۆك ئاسمان، قۇياش نۇرى پارلىغان سەھەر،
مەن كېزەرمەن دۇنيانى ئۆزۈمدە يۈدۈپ.
زارىقىپ كۈتكەن دىلخۇمار تېخى كەلمىگەچ،
يارالغانمۇ ياشاشقا مەن سېنى كۈتۈپ؟!

ياشايمەنمۇ كەلمەس يار يولۇڭغا قاراپ،
سېغىنىشتا ئۇپۇق چېتىدىن سېنى ئىزدەپ.
ئاي تولۇندىن سالام يوللاپ ھەر كېچىدە،
مىسرا قىلىپ ھەر شېئرىمغا سېنى كۈيلەپ….

ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

شېئىرنى بىۋاستە ئاڭلاش: Yengi_yilgha_sual.mp3

يىڭى يىل كەلدى، كونىسى كەتتى،
ئۆمۈردىن بىر بەت يىرتىلدى، ئۆچتى.
سورايمەن غەمكىن ئوزۇمدىن سۇئال,
قىممىتى بۇ ھايات نەلەرگە كەتتى؟!

گەر يېشىم ئاشسىمۇ قىرىقتىن بۈگۈن،
ئاشالمىدىم ئارزۇيۇم چېكىدىن ھالقىپ.
ياشايمەن قول سۈزۈپ ئۈمىدكە ھامان,
خەلقىمنىڭ دەردىگە ئۆزۈمنى زارىقىپ.

يامغۇرلۇق بۇ كېچە، مەن مۇڭغا پاتتىم،
ئۇزىتىپ يىللارنى ئارقامغا ئاتتىم.
ۋەتەننىڭ ئىشقىدا بولۇپ مۇساپىر،
چۆللەردە نىجاتلىق كارۋىنى تارتتىم…

ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

شېئىرنى بىۋاستە ئاڭلاش: Elkun: Yawayiliq.mp3

چەكسىز ئورمان
كۆزگە ھەسىرەتتىن تولغان ياش
ئاپىسىغا ئۆگەيلەنگەن
شاماللىق يېشىل دالا –
چىغىر يوللار سۆيۈشۈش ئۈچۈن كېسىشكەن
 بىزنى باشلايدىغىنى شۇ بىرلا نۇقتا.

تەلۋە بۇلۇتلار ئالدىراش
شاماللارغا ئۇسۇل ئوينايدۇ
ھەممىسىنىڭ ئەسلى مەقسىتى بىر
قۇياشنى ئۆزى بىلەن ئېلىپ قېچىش ئۈچۈن
يۇشۇرۇن سۇيقەست قىلـماقتا.
 

تەبىئەت ناخشىسىنى توختىماي ئېيتىدۇ
مەنمۇ تەڭكەش قىلىپ ئېيتىمەن 
مېنىڭ مۇھەببىتىمۇ بۇ ناخشىلاردىن قېلىشمايدۇ
ئۇ قۇمدا، باغدا، تاغلاردا تاۋلانغان
مۇڭلىنىپ قان ـ قېنىمدا كۆيىدۇ …

سېنى قۇملۇق قەھۋەخانىسىدا ساقلايمەن 

قارا،  قەھۋە چەينىكى تاراقلاپ ناخشا ئېيىتماقتا
ئۆرۈك ئوتۇنىنىڭ خۇش پۇرىقى 
ئارچا دەرىخىنىڭ يۇمران شېخى 
كۈتۈشۈمگە بولماقتا ھەمراھ

تۆت ئەتىراپ قۇم 
توغراق يوپۇرمىقىدا قۇياش نۇرى 
سېنى ساقلايمەن قەھۋەخانىدا 
ئىشىك ئالدىدىكى كاۋابداندا 
تۈتەپ تۇرار جىگدە ئوتۇنى 
مېنىڭ يۈرىكىم جىمجىت ھالدا 
ئايرىلىش ناخشىسى ئېيتىدۇ
كۆزۈمگە ياش تولغان 
ئەگەر كەلسەڭلا 
قۇملار ئارىسىغا كىرىپ كېتىمىز 
تاغلار ئارىسىغا سىڭىپ كېتىمىز 

* * * * * *

قۇمدا ئۈزۈش

قۇم ئېغىر ھەمدە سىرلىق پېتى
ئۈسسۈپ كىرەر مېنىڭ قەلبىمگە
چىنە-قاچىلارنى سۈرتىۋاتقىنىمدا ….

ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن

شېئىرنى بىۋاستە ئاڭلاش: Noruz_chechek.mp3

قۇش مۇڭلىرى قۇياش بىلەن تەڭ ئويغۇنۇپ،
چېچەك ئاتقان باغچا ئىچىدە سايرايدۇ.
مەن كەزگەن يالغۇزلۇق ئۆزۈمگە غېرىپ،
ئاھ ۋەتەن سېنى سېغىنىش جاننى قىينايدۇ!

نورۇزنىڭ تۇنجى كۈنى بىخلىغان تۇيغۇ،
مەن چىللىغان شۇ باھارىم كەلدىمىكىن؟
قەلبىمگە دىلكەش بۈگۈن ناۋا بۇلبۇلمۇ،
مۇھەببىتىم مايسا بولۇپ كۆكلەمدىكىن؟!

بۈيۈك لەڭگەر

گۈل ئىكەن بېشىمغا سانجىلغان تەقدىر
كۆزۈمدىن ئاققىنى ئۆرتەنگەن تىكەن
چاقىردى مېنى: ئەي، ئازاب تۇغقان شىر!
كېسىلگەن بېشىمنى كوتەرگەن لىگەن

ئۇرۇلدى تېنىمغا نۇر ئويغانغان دەم
قۇياش دەپ ئاتالغان شۇ بۈيۈك لەڭگەر
قېنىمغا ئەلمىساق بولغان ئىدى جەم
بىلمىدىم، يوقالدى مەندە ئەڭگۈشتەر

ئۈنۈمگە تەڭرىقۇت چۆككەندىن بۇيان
كۆكسۈمدە گۈپۈلدەر پارلىغان زۇلمەت
ماڭلايدا ساداقتەك سۇنمايدۇ گۇمان
گۈللەردىن تۇماندەك ئۆرلەيدۇ ھەسرەت

ئاھ! دېسەم، گېلىمدا يىقىلار ئاھۇ
ياق! دېسەم، چېقىلار قەلبىمدە ياقۇت
يېشىمدا نەملەنگەن قايسى ئىلاھ ئۇ؟
بۇ قۇتلۇق زېمىننى ئەيلىگەن تاۋۇت؟

كۈتۈش

ئاپتاپقا قاقلىدىم يالغۇزلۇقۇمنى،
قىسمەتنىڭ پايانى كۆرۈندى تىمتاس.
سەن نەدە مەغرۇرسەن ئېزىلدى باغرىم,
كۆزۈمنى بوش يۇمۇپ قىلدىم مەن قىياس.

كىملەرنى ياد ئەتتىڭ ،كىملەرنى كۈتتۈڭ,
مېھرىمدە بارلىقىڭ بولماقتا ئايان.
ئالدىراش يولنى كېسىپ ئۆتكەنسەن بەلكىم,
ئاخىرىنى ئويلاشتىن قىلىمەن گۇمان.

تېرەكلەر قارايدۇ ماڭا بەك غەمكىن,
بويۇڭدەك بىر ئىشەنچ پارلايدۇ يارقىن.
يەنىلا سەن ئامان قالىسەن جېنىم,
تۇيۇقسىز زېمىندا يۈزبەرسە قىرغىن.

مۇڭ باسقان كۆزلىرىڭنى ئەسلىيەلەيمەن,
سەن چۇقۇم ئۆيۈڭدىن چىققان لاۋۇلداپ.
مانا يەنە بىر كۈن ئۆتتى مىڭ تەستە,
يۇلتۇزلارغا قوشۇلدۇم يولۇڭغا قاراپ !

شېئىرنى بىۋاستە ئ‍اڭلاش: Ghunchem_naxshisi.mp3

داۋۇتجان ناسىر 1939–يىلى غۇلجا شەھىرىنىڭ مويكا مەھەللىسىدە تۇغۇلغان. ئۇنىڭ ئاتىسى ناسىر ئاكا خۇش پېئىل، ناخشىچى ئادەم بولۇپ، ھارۋىكەشلىك قىلاتتى. داۋۇتجان كىچىكىدىنلا دادىسىغا ئەگىشپ مەشرەپ، ئولتۇرۇشلارغا بېرىپ ناخشا–ساز تىڭشاشنى ياخشى كۆرەتتى. ناسىر ئاكا ھارۋا ھەيدەپ يىراق سەپەرلەرگە چىققاندا، ناخشىغا خۇمار بۇ ئوغلىنىمۇ بىللە ئېلىۋېلىشنىمۇ ئۇنتۇمايتتى. داۋۇتجان ئەگرى–توقاي ھارۋا يوللىرىدا چايقىلىپ ئولتۇرۇپ، ئاپتاپلىق دالىدا چۇرۇقلىشىۋاتقان تورغايلارنىڭ ئاۋازىغا قۇلاق سالغىنىچە دادىسى ئېيتقان ناخشىلارنىڭ ئاھاڭىنى تەكرارلايتتى. ئۇزاق ئۆتمەي قوشنا–خولۇملارغا ئۇنىڭ ئاۋازىنىڭ سازلىقى مەلۇم بولدى. مەھەللىدىكى مومايلار ئۇنى تۇتۇۋېلىپ «ئانام–ئانام»نى ئېيتقۇزۇشقا خۇشتار ئىدى. ناخشىنىڭ مۇڭىدىن ئۇلار كۆز يېشى قىلشاتتى. چوڭ كىشىلەر داۋۇتجاننى كۆرسە: «قېنى داۋۇتجان، خانلەيلۇنغا بىر توۋلىۋەتكىنە…ھە، ئەمدى سادىر ناخشىسىغا… » دەپ، قويۇپ بەرمەيتتى….